Waaruit bestaat nu de prijs van gas en elektriciteit? Op de jaarafrekening vindt u deze kostencomponenten.

Prijsopbouw

Naast de prijs voor levering, worden uw totale energiekosten ook bepaald door kosten voor transport (netbeheer) en meterkosten en overheidsheffingen (btw, energiebelasting en opslag duurzame energie).

De overheidsheffingen (belastingen en ODE) worden bepaald door de overheid en de verwachting is dat deze component in de toekomst alleen maar verder zal stijgen.  Jaarlijks worden er wijzigingen doorgevoerd met betrekking tot de energiebelasting. De overheid probeert de productie van duurzame energie te stimuleren en reductie van CO2 te stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn, de hogere belastingdruk op aardgas en de verlaging van belasting voor elektriciteit. De energiebelasting is dus een heffing om het gebruik van niet-duurzame energie minder aantrekkelijk te maken. Een hogere energieprijs kan mensen stimuleren minder energie te gebruiken.
Er is wel recht op vermindering energiebelasting: elk verbruiker heeft een bepaalde basis hoeveelheid energie nodig. De overheid heft over dit basisbedrag geen energiebelasting. Daarom wordt een deel van het bedrag in mindering gebracht, via de heffingskorting, een vermindering van de energiebelasting in de vorm van een vast bedrag per elektriciteitsaansluiting met verblijfsfunctie, ingevoerd. Tijdens de energiecrisis de BTW tijdelijk verlaagd van 21% naar 9% en de heffingskorting aanzienlijk verhoogd om de sterk gestegen leveringskosten te compenseren voor huishoudens.

De kosten voor transport worden gereguleerd door de overheid en deze kunt u als consument bijna niet beïnvloeden. Tegenwoordig betaal je voor de capaciteit van de aansluiting (doorlaatwaarde) in plaats van voor het volume (vroeger).  Ook hier is de verwachting dat de deze kosten in de toekomst zullen moeten stijgen, dit door de verouderde energienetten en de noodzaak van de transitie naar een slimmer energienet (door duurzame decentrale opwekking).

De leveringskosten zijn wel sterk te beïnvloeden. En hier wordt sterk op geconcurreerd door energieleveranciers.  Vroeger (voor de energiecrisis) bedroegen de leveringskosten voor gas en elektriciteit gemiddeld zo`n 50% van de energienota ten opzichte van de energiebelasting en kosten voor transport (netbeheer).

Voorschot

Het voorschot is een maandelijkse bedrag en in feite een schatting van de werkelijke kosten.  Het voorschot is dus een 1/12 verwacht maandbedrag op basis van historisch jaarverbruik, tarieven etc.  voor de werkelijke jaarkosten, die pas na een heel jaar bekend zijn.  Het voorschot bedrag kan gedurende het jaar aangepast worden. De hoogte van een nieuw voorschot zegt in feite niets over het nieuwe contract en is mede afhankelijk van wijzigingen in verbruik (koude winter) en gegevens van de netbeheerder. Probeer de hoogte van het voorschot wel jaarlijks te controleren, zodat u er zeker van bent dat het voorschotbedrag een realistische (maandelijkse) schatting is van de werkelijke kosten (eindafrekening) na een leveringsjaar. Zo voorkomt u dat u teveel moet bijbetalen of terug ontvangt bij de jaarafrekening.

Verbruik

Verschillende factoren hebben invloed op uw verbruik thuis.

Het elektriciteitsverbruik van een gemiddeld huishouden bedraagt ongeveer 2.700 – 3.500 kWh; het gemiddelde gasverbruik bedraagt 1.200 – 1.850 m3 per jaar. De totale energierekening bedraagt gemiddeld, inclusief energieleveringskosten, kosten voor transport + meterkosten en overheidsheffingen, gemiddeld tussen de 1.200 – 1.900 euro (prijspeil 2015). Door de energiekosten zijn met name de leveringkosten in 2022 heel erg gestegen.  Bij de huidige groothandelsprijzen , die vertraagd doorwerken in de consumentenmarkt, kunnen nu de voorschotbedragen stijgen van € 200 naar gem. € 750 – 1100 euro per maand en derhalve de totale energiekosten naar circa € 5500 – € 13.000 per jaar.

Controle van de jaarafrekening

Energieleveranciers maken wel eens fouten in de facturen en/of afrekeningen. Controleer daarom regelmatig uw facturen en jaarafrekening.  

Indien u nog niet beschikt over een slimme meter (die automatisch wordt uitgelezen), lever dan de meterstanden jaarlijks aan, zodat schattingen in de facturatie worden voorkomen. Een geschatte meterstand is een bron van een foutieve factuur.

Hoe wordt het energieverbruik berekend? 

Uw energieleverancier berekent het verbruik met uw meterstanden.
De lopende cijfers op de meter in de meterkast noemen we het ‘telwerk’. Dit kan analoge meter zijn, dat is een ouderwets draaiend telwerk op de meter.
Maar dit kan ook een digitale telwerk zijn op de meter. Op de meeste elektriciteitsmeters kunnen er 4 meterstanden aflezen. De eenheid is kWh of m3. Telwerk I en II (T1 en T2) laten zien wat je verbruikt hebt voor elektriciteit. Op telwerk III en IV (T3 en T4) zie je wat je teruglevert, als je bijvoorbeeld zonnepanelen hebt. Als je geen energie opwekt, blijven deze op 0 staan. Voor gas is de eenheid M3.

De slimme meter is een digitale meter waarmee je netbeheerder je meterstanden op afstand uitleest en aan de energieleverancier doorgeeft. Je hoeft ze dus niet meer zelf aan ons door te geven. Tegenstanders van een slimme meter, vanwege privacy redenen (is op afstand uitleesbaar) en omdat een analoge meter kan terugdraaien bij teruglevering van zonnestroom. Let op, meters kunnen defect gaan. Merk je dit te laat op, dan vergoeden veel energieleveranciers niet de geschatte teruglevering. Iets wat wel beter wordt toegepast bij een defecte slimme meter.  Een groot voordeel van een slimme meter is dat je zeer nauwkeurig inzage krijgt in het energiegebruik en dit kan gekoppeld worden aan energieverbruiksmanager via een APP, dit biedt bewustwording voor energiebesparing.