In algemene zin zijn de energiekosten voor u thuis te beïnvloeden door:

• Minder te verbruiken (goede gebouwschil isolatie, energiezuiniger apparatuur zoals LED verlichting, warmtepomp). Elke kWh of M3 die je niet gebruikt is namelijk de goedkoopste kWh.
• Op gunstige (lage) marktmomenten de elektriciteit gas in te kopen
• Ook kunt u uw energieverbruik verduurzamen door zelf op te wekken middels zonnepanelen of zonnecollectoren, zodat u minder afhankelijk bent van uw energieleverancier en prijsschommelingen van elektriciteit en gas. Zo levert elke kWh die u voor de eigen meter houdt (dus niet het energienet opgaat) het meeste op. Naast de besparing op het energietarief (=vermeden inkoop), hoeft u hier geen energiebelasting en opslag duurzame energie te betalen.

Zonnecollectoren en zonnepanelen

Zonnecollectoren zetten zonlicht om in warmte (via heatpipes) en wat  middels opslag in een boilervat gebruikt kan worden, om douche- en tapwater te verwarmen of om uw CV water voor te verwarmen, waardoor het gasverbruik verlaagd kan worden. Er kan bij zonnecollectoren onderscheid gemaakt in 2 soorten zonnecollectoren. De eerste soort is een vlakke glasplaat en eronder een collector, deze lijkt qua vormgeving erg op een zonnepaneel. De tweede soort is een vacuümbuiscollector, waarbij een serie buizen op het dak liggen.

 

U kunt als consument besparen op het energienota door energieneutraal te produceren en zelf elektriciteit op te wekken met zonnepanelen.  Naast het momenteel gunstige financiële rendement kan de zorg voor het milieu een argument zijn om te investeren in zonnepanelen.

Wat is een zonnepaneel en hoe werkt het? 

Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit en leveren gelijkstroom. Om deze gelijkstroom om te zetten naar wisselstroom van 230 volt zal een omvormer gebruikt moeten worden.  De omvormer zorgt dat de opwekte stroom in het elektriciteitsnetwerk van uw woning bruikbaar is voor huishoudelijke apparaten. Ook kunt u ervoor kiezen gebruik te maken van ‘optimizers’, dat wil zeggen, dat als er 1 paneel in de schaduw valt deze kan uitgaan, maar de overige zonnepanelen uit het systeem gewoon blijven opwekken. Ook kunt u door middel van optimizers het systeem beter monitoren op storingen.

De laatste jaren zijn ook zonnepanelen met een geïntegreerde micro-omvormer op de markt. Voordeel hiervan is dat het zonnepaneel ook individueel zijn ‘werk’ kan blijven doen, indien er ergens op het systeem schaduw valt. Ook is het een zeer interessante oplossing bij kleinere installaties of dus in situaties waarbij panelen allemaal verschillende hellingshoeken en oriëntaties hebben. Ook is het systeem eenvoudiger uit te breiden in de toekomst en eerder en sluit het beter aansluit bij een Smart Grid (=toekomstig slim energienet met een meet- en regelsysteem en stuurt elektrische apparaten in huis vervolgens aan).

Er bestaan tegenwoordig ook PVT-panelen, die zowel elektriciteit (PV) uit (zon)licht , als warmte (T) uit de buitenlucht maken. Dus een paneel die zowel elektriciteit als warmte kan opwekken.

Het is raadzaam om altijd een geschiktheidscheck uit te voeren door uw installateur en/of elektricien en u uitgebreid te laten voorlichten welk opweksysteem het beste bij uw woning en energieprofiel past.

Meer weten hoe zonnepanelen werken? Lees de uitgebreidere informatie op de website van MilieuCentraal

De terugverdientijd van zonnepanelen

Sinds de kostprijs voor zonnepanelen drastisch is verlaagd en we te maken hebben met zeer hoge energieprijzen, is het voor particulieren en bedrijven financieel aantrekkelijker om de investering te doen. De terugverdientijd van zonnepanelen kan gemiddeld variëren van 1,5 tot en met 7 jaar. Veel factoren zijn van invloed op deze terugverdientijd.

Hieronder een aantal variabelen die van invloed kunnen zijn op de terugverdientijd en rendement van uw investering in zonnepanelen:

1. investeringsbedrag zonnepanelen
2. fiscale regelingen en subsidies
3. huidige stroomprijs en verwachte prijsontwikkeling
4. het percentage zonnepanelenstroom t.o.v. eigen verbruik
5. de mate van direct verbruik zonnestroom en teruglevering
6. Goede leveringsvoorwaarden bij het energiecontract en de  bijbehorende terugleveringsovereenkomsten (saldering en terugleveringsprijs)

 

 Teruggeleverde stroom (opbrengst)

Indien er sprake is van een grote opwekking door de zonnepanelen, meer dan er in uw huis (intern) verbruikt wordt,  dan levert u dit terug aan het energienet via uw energieleverancier.

U kunt als kleinverbruiker in dat geval voorlopig (nog) gebruik maken van de salderingsregeling voor zonnepanelen.

Salderingsregeling

De salderingsregeling staat al jaren ter discussie en lijkt nog steeds een heet hangijzer te zijn. Bij de salderingsregeling mag een energiegebruiker het verbruik dat wordt opgewekt met zonnepanelen 1 op 1 verrekenen met de stroom die er uit het net komt van een energieleverancier. Een zeer gunstige regeling van de overheid, waarbij een kleinverbruiker met zonnepanelen het maximale voor de stroomopbrengst ontvangt (leveringskosten en energiebelasting). Volgens de laatste ontwikkelingen (september 2022) mag er tot en met 2024 volledig gesaldeerd worden, daarna wordt deze regeling met jaarlijks 9% tot 0% versoberd in 2031. Omdat de regeling weer 2 jaar verlengd is ten opzichte van het originele wetsvoorstel, is het direct gevolg daarvan wel dat zonnepaneelbezitters per 1 januari 2025 direct 36 procent minder mogen salderen om de opgelopen achterstand op het oorspronkelijke wetsvoorstel in te lopen.

De laatste benadering waarbij gesaldeerd mag worden is als volgt:

Netto terugleveren

Als u met uw zonnepanelen op jaarbasis meer opwekt dan u zelf kunt gebruiken en per saldo meer teruglevert dan afneemt van het energienet, dan mag dit laatste gedeelte (reststroom) niet gesaldeerd worden. Voor dit overschot betaalt de energieleverancier een terugleveringsvergoeding, deze kan enorm verschillen tussen energieleveranciers.

Salderingsregeling en terugleveringsvergoeding ter discussie

De waarde van zonnestroom voor de langere termijn komt onder druk komt te staan,  op momenten van grote opwek en piekaanbod in de markt. Energieleveranciers zullen de opgewekte stroom door huishoudens met zonnepanelen , op de jaarafrekening tot de salderingsgrens volledig compenseren tegen het hoge stroomtarief (van fossiele stroom). De zonnestroom wordt echter opgewekt op piekmomenten en heeft dan een veel lagere marktprijs (soms negatief). Het verrekenen van goedkope zonnestroom met dure winterstroom uit het energienet, betekent een enorme kostenpost voor energieleveranciers.  Ook hebben energieleveranciers te maken met enorme kosten en risico`s met betrekking tot onbalans- en profielkosten. Vooral gemende profielen (energiegebruikers met levering en teruglevering) zijn voor energieleveranciers erg lastig te voorspellen tegenwoordig. Grote energieleveranciers hebben hierdoor een grote kostenpost sinds de coronajaren (toen de vraag instortte en er wel energie was ingekocht) op dit type (soort) klanten. Er zal dus een groter verschil moeten gaan zitten tussen de huidige marktprijzen en de terugleveringprijzen, vanwege de ingeprijsde risico’s voor onbalans- en profielkosten.

Heden en toekomst:  Accu`s en Dynamische uurprijzen

Met de huidige energie- en klimaatcrisis zullen industriële processen en onze warmtevraag van huishoudens versneld richting de toekomst vergaand worden verduurzaamd en geëlektrificeerd. De vraag naar duurzaam opgewekte elektriciteit uit o.a. wind en zon, zal nog verder stijgen de aankomende periode. Ons weerafhankelijke energiesysteem gaat daarmee onherroepelijk pieken in het aanbod met zich meebrengen. We zien al de afgelopen jaren een steeds grotere invloed van duurzame energie op de dagprijzen. Helaas blijven kern-, kolen- gascentrales prijsbepalend voor de uren dat er weinig zon en wind beschikbaar is. Hier liggen in de aankomende jaren dan ook de prijsrisico`s met dagprijzen voor consumenten (indien er niet meer gesaldeerd mag worden). Op dit moment zijn prijsverschillen in Nederland binnen de dag zichtbaar van circa 20-25 ct per kWh tussen de dure en goedkope uren op de dagmarkt.

Doordat er dus steeds meer duurzame elektriciteit op het net wordt gezet zal er, bij een groot aanbod, negatieve prijzen voor teruglevering worden gerekend bij een uurprijscontract en/of tijdens de afbouw van de salderingsregeling vanaf 2025.

In het Paasweekend op zaterdag 23 april daalden de elektriciteitsuurprijzen op de dagmarkt in Nederland tot een nieuw record, namelijk circa – 22,25 ct per kWh. Deze negatieve prijs was het gevolg van een lage energievraag en een groot aanbod van zonne- en windenergie (100% van de elektriciteitsvraag op dat moment). Energiegebruikes konden flink geld toekrijgen (na aftrek energiebelasting en overheidstoeslagen)

Negatieve opbrengstprijzen met een dynamisch uurprijscontract (hierbij wordt overigens gesaldeerd per uur of per maand), kan u voorkomen door of geheel of gedeeltelijk uw zonnepanelen af te schakelen dan wel met opslag van elektrische energie. Met een accu-opslag kan men natuurlijk ook elektriciteit, die overdag opgewekt wordt, na zonsondergang benutten.

Op dit moment is de kostprijs per kWh accu-opslag naar inschatting circa € 400,-. Het is nog lastig om een dergelijke investering terug te verdienen. De levensduur wordt geschat op circa 15 jaar.  Voorlopig lijkt energie op te slaan in een thuisbatterij een uitdagende financiële kwestie, zolang de salderingsregeling blijft bestaan (en er nog minder grote financiële prikkels zijn om het energiegebruik af te stemmen op het weer en het beschikbare aanbod). Mocht u wel een thuisaccu systeem overwegen, dan zal de opslagcapaciteit (aantal kWh) mede afhankelijk zijn van het totale vermogen van uw zonnepaneleninstallatie en de mate waarin u in staat bent uw energiegebruik flexibel op en af te regelen op basis van het aanbod (zon) en uw elektrische installaties (elektrische auto, e-boiler en airco`s)

Toch zijn er wel (tussen) mogelijkheden zoals energie op te slaan in de accu van uw auto of in een warmwater buffervat (in combinatie met een e-boiler)

 

 

Het handige van de elektrische auto is dat de accu gebruikt kan worden om bijvoorbeeld overtallige stroom door zonnepanelen opgewekt in middag op te slaan (als er een teveel is aan stroom is op het landelijke energienet en de prijzen laag). En de opgeslagen stroom weer transporteren bij een grotere piekvraag (bijvoorbeeld `s avonds rond 1700-20.00 uur als er meer elektriciteit gevraagd wordt), door de accu te ontladen aan de woning.  En de auto kan `s nachts weer worden opgeladen , op tijdstippen dat de stroom niets kost of als u geld toe krijgt (bij veel windaanbod en lagere energievraag in de nacht). Een energiemanagement systeem of APP kan hierbij helpen.  De Stekker.APP is zo`n handige tool om het meet elektrische voertuig te laden. Door het meest ideale moment te bepalen om uw auto te laden. Zie hieronder het voorbeeld van 21 januari 2021 om 2-3 uur `s nachts,  wat toen het geval was. Een dag in het voren, kon u  zien dat de stroom op dat tijdstip bijna niets kostte. Dit was vanwege een grote hoeveelheid windstroom door stormachtig weer. Let op; het is geen volledig gratis stroom, het leveringstarief is 0 , er dient wel gewoon nog btw en energiebelasting en netwerkkosten betaald te worden. Meer informatie over laadpalen en elektrisch laden vindt u hier. 

 

Er zal richting de toekomst sprake zijn van perioden met grote stroomoverschotten (en dus lage prijzen) en minder frequente perioden van tekorten (met hoge prijzen). Als u kan schuiven met een gedeelte van de elektriciteitsbehoefte dan biedt dit ook zeker financiële kansen. Afhankelijk van de eigen mogelijkheden is het interessant op het energiegebruik zoveel mogelijk te laten samengevallen met de uren waar lagere prijzen voor gelden (zoals opladen elektrisch auto`s, warmteopwekking via e-boiler  warmtepomp, wasmachine aanzetten). Zo kan u de energiekosten op uw factuur verlagen.

Vermeden inkoop en gelijktijdigheid

Na de afbouw of afschaffing van de salderingsregeling gaat het voor de lange termijn dus niet om de totale energie opbrengst van duurzame bronnen maar om de gelijktijdigheid van productie en afname. De vermeden inkoop (= de zelfconsumptie, de hoeveelheid elektriciteit die je onmiddellijk verbruikt op het moment dat uw zonnepanelen elektriciteit opwekken) bepaalt hoofdzakelijk de economische opbrengst en financiële efficiëntie van duurzame (zonnepanelen)installatie. Dit is het verbruik dat voor de meter blijft. Het hoogste rendement wordt dus op de lange termijn behaald bij het vermijden van inkoop van elektriciteit. Dit doet u door onmiddellijk uw energie te consumeren van uw zonnepanelen wanneer de zon schijnt, door zoveel mogelijk apparaten in te schakelen (indien u hiervoor stroom benodigd bent) of door middel van een thuisbatterij op te laden.
Hieronder ontwijkt men namelijk: inkoop uit het bestaande elektriciteitsnet, energiebelasting en overige overheidstoeslagen.

Dynamische uurprijs energiecontracten zullen steeds meer worden aangeboden en wellicht de marktnorm binnen 5 jaren , omdat we steeds meer investeren in duurzame opwekking.  Een dynamisch elektriciteitscontract in combinatie met een energieverbruiksmanager , maakt het mogelijk om het eigen energiegebruik af te stemmen op de groothandelsprijzen van elektriciteit. Dit biedt in een genormaliseerde en goed werkende energiemarkt (waar we nu helaas niet over kunnen spreken), mogelijkheden om daar financieel voordeel uit te behalen. Gedurende negatieve prijsuren wordt u dus betaald om elektriciteit uit het net te halen (u betaalt nog wel energiebelasting en overige overheidstoeslagen). Dit geldt voor afnemers en opwekkers van energie die hun verbruik en productie kunnen sturen. Er zijn al energieleveranciers die stroom en gas aanbieden tegen uur- en dagprijzen om het gebruik van duurzame energie te stimuleren. Energieleveranciers met een dynamisch tarief plaatsen de tarieven 1 dag van te voren online. Deze  dynamische tarieven zijn gekoppeld aan de Europese elektriciteitsbeurs, de EPEX SPOT-markt.

EnergieZero, Frank Energie, EasyEnergie  en Tibber zijn energieleveranciers die dit aanbieden.

 

Bekijk de actuele en historische dynamische uurtarieven hier.

 

 

 

Bijdrage aan CO2 reductie met dynamische uurprijzen

 

U kunt met dynamische uurprijzen ook indirect een bijdrage leveren aan de balancering van het energienet. Deze stroom op marktmomenten met lage of zelfs negatieve prijzen, komt namelijk hoofdzakelijke uit schone en duurzame bronnen. Een goed regelbare (flexibele) elektriciteitsvraag draagt dus indirect bij aan CO2-reductie, door zoveel mogelijk de elektriciteit te gebruiken in uren met overvloedige wind en zon. En zo min mogelijk in de uren met grotendeels elektriciteit afkomstig van gasgestookte energiecentrales.

Omdat we elektriciteit op dit moment nog maar mondjesmaat kunnen opslaan, is het zinvol dat alle bedrijven en consumenten gestimuleerd worden energie waar mogelijk te gebruiken op momenten de onze duurzame stroomproductie hoog is.

Een leuke tool hiervoor is de CO2 – monitor  van Tennet en Gasunie, deze tool geeft inzicht in de huidige energiemix. Dit biedt marktpartijen meer inzicht en mogelijkheden om de energievraag af te stemmen op het moment dat de CO2 uitstoot laag, bijvoorbeeld wanneer er veel zonnestroom en windenergie wordt opgewekt. Op momenten van lage CO2 uitstoot (en lagere prijzen) kan energie tijdelijk worden opgeslagen (batterijen en accu`s) of omgezet worden naar een andere energiedrager (elektriciteit omzetten naar waterstof of e-boilers die elektriciteit omzetten naar warmte). De energie die op 20 maart werd geproduceerd was uiteindelijk afkomstig uit verschillende bronnen. De eerder gepresenteerde prijsgrafiek hierboven (energiebeurs) op basis van verwachte vraag en aanbod (weer), kwam redelijk overeen met de daadwerkelijk energiemix gisteren.

Ook de verwachte weersvoorspelling van het KNMI kwam redelijk uit, als je kijkt naar de zon- en windopbrengst (en afname ervan). De hogere gasprijs zorgt dus in de avonduren (door afwezigheid van zon en minder wind en vaak een hogere energievraag) met een groot aandeel van de gascentrales in de productie en energiemix voor dus een hogere energieprijs (piek).

Bron: De CO₂-monitor 20-3-2022

 

 

 

Onderwerp: zonnepanelen, accu`s en dynamische uurprijs energietarieven